ਅਸਟਪਦੀ

asatapadhīअसटपदी


ਸੰ. ਅਸ੍ਟਪਦੀ. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਅੱਠ ਪਦਾਂ ਦਾ ਇਕੱਠ। ੨. ਅੱਠ ਛੰਦ ਇੱਕ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਹੋਏ. ਇਹ ਛੰਦ ਦੀ ਖਾਸ ਜਾਤਿ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕ ਛੰਦ ਅਸਟਪਦੀ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਦੇਖੀਦੇ ਹਨ. ਜਿਵੇਂ- ਮਾਰੂ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਅਸਟਪਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਛੰਦ ਵਿੱਚ ਹੈ-#ਇਹ ਮਨੁ ਅਵਗੁਣਿ ਬਾਂਧਿਆ ਸਹੁ ਦੇਹ ਸਰੀਰੈ. ** ਮਲਾਰ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਅਸਟਪਦੀ ਸਾਰ ਛੰਦ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਯਥਾ-#ਚਕਵੀ ਨੈਨ ਨੀਦ ਨਹਿ ਚਾਹੈ,#ਬਿਨੁ ਪਿਰੁ ਨੀਦ ਨ ਪਾਈ.#ਸੂਰ ਚਰੈ ਪ੍ਰਿਉ ਦੇਖੈ ਨੈਨੀ,#ਨਿਵਿ ਨਿਵਿ ਲਾਗੈ ਪਾਈ. ***#ਗਉੜੀ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਅਸਟਪਦੀ ਚੌਪਾਈ ਛੰਦ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਯਥਾ-#ਨਾ ਮਨ ਮਰੈ ਨ ਕਾਰਜ ਹੋਇ,#ਮਨ ਵਸਿ ਦੂਤਾਂ ਦੁਰਮਤਿ ਦੋਇ. ***#ਇਵੇਂ ਹੀ ਸੁਖਮਨੀ ਦੀਆਂ ਅਸਟਪਦੀਆਂ ਰੂਪ ਚੌਪਾਈ ਛੰਦ ਵਿੱਚ ਹਨ.


सं. अस्टपदी. संग्या- अॱठ पदां दा इकॱठ। २. अॱठ छंद इॱक प्रबंध विॱच लिखे होए. इह छंद दी खास जाति नहीं है. श्री गुरू ग्रंथ साहिब विॱच अनेक छंद असटपदी सिरलेख हेठ देखीदे हन. जिवें- मारू राग विॱच गुरू नानक देव जी दी असटपदी निशानी छंद विॱच है-#इह मनु अवगुणि बांधिआ सहु देह सरीरै. ** मलार राग विॱच गुरू नानक देव जी दी असटपदी सार छंद विॱच है, यथा-#चकवी नैन नीद नहि चाहै,#बिनु पिरु नीद न पाई.#सूर चरै प्रिउ देखै नैनी,#निवि निवि लागै पाई. ***#गउड़ी राग विॱच इन्हां ही सतिगुरां दी असटपदी चौपाई छंद विॱचहै, यथा-#ना मन मरै न कारज होइ,#मन वसि दूतां दुरमति दोइ. ***#इवें ही सुखमनी दीआं असटपदीआं रूप चौपाई छंद विॱच हन.